|
Μετά από 28 χρόνια μαζί μας, εκδίδει τα "Άπαντά" του και το γιορτάζει...
Μια μουσική γιορτή που θα χωρέσει συνεργάτες και φίλους μιας πορείας μεγάλης. Είκοσι οχτώ μελωδικά χρόνια που χώρεσαν σε ένα "Μουσικό κουτί", το οποίο θα ανοίξει τη Δευτέρα 9 Ιουνίου. Παραστάσεις ζωής, συναυλίες, πρώτος χρυσός και πρώτος πλατινένιος δίσκος στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας, συνεργασίες ηχηρές. Όλα θα ζωντανέψουν ξανά στο παλιό εργοστάσιο της Columbia. Εκεί έγινε και αυτή η κουβέντα πριν από λίγες μέρες. Ο Γιώργος Νταλάρας να συναντάει μνήμες παλιές στα σκονισμένα στούντιο, να βλέπει εγκαταλελειμμένες πρέσες και μήτρες και να τον πνίγει η αγωνία; "Έτσι θα γίνει και με τις δικές μας δουλειές, θα τις φάει η σκόνη;" Και ο υπάλληλος της εταιρίας να τον καθησυχάζει : "Όχι, βρε Γιώργο! Αυτά είναι παλιά. Τα δικά σας τα φυλάμε", "Ναι, αλλά και γι’ αυτά, άνθρωποι άλλοι δούλεψαν..." απαντά.
Στις 9 Ιουνίου γίνεται μια εκδήλωση για τα 28 μουσικά σας χρόνια. Πώς επιλέξατε το χώρο γι’ αυτήν τη γιορτή;
Η εκδήλωση θα γίνει στο παλιό στούντιο της Columbia και η επιλογή έχει να κάνει με τη συναισθηματική σχέση που έχω με αυτούς τους χώρους. Εδώ πρωτομπήκα, γνώρισα τους μουσικούς, τους τεχνικούς. Αρχίζει, στην ουσία, η ζωή μου εδώ μέσα. Τώρα, που έχει και τα στοιχεία της γλυκύτητας και της ανάμνησης, είναι ο πιο κατάλληλος χώρος για να παρουσιαστεί ,μια δουλειά με χαρακτήρα συλλογής και θύμησης.
Τόσα χρόνια δουλειάς χωράνε σε ένα "Μουσικό κουτί";
Τα τελευταία χρόνια αισθάνθηκα την ανάγκη να δω τη δουλειά μου συγκεντρωμένη. Θέλω κάποιος που δε με ξέρει, μέσα από αυτήν τη δουλειά, να μπορεί να καταλάβει ποιος είμαι. Το "κουτί" περιέχει τρία CD με τις λεγόμενες επιτυχίες, δύο CD από ζωντανές εμφανίσεις, δύο από συμμετοχές σε άλλους δίσκους και δύο με ρεμπέτικα τραγούδια. Υπάρχει, ακόμη, ένα CD-ROM και ένα βιβλίο με ανέκδοτες φωτογραφίες και κείμενα. Όλα είναι εκεί μαζί με τις εξηγήσεις τους. Αυτή η δουλειά είναι ένα δώρο στον εαυτό μου, αλλά απευθύνεται και κατά πολύ στους Έλληνες του εξωτερικού. Από το `80, σε κάθε συναυλία στο εξωτερικό, μου ζητούσαν ένα ολοκληρωμένο κομμάτι της δουλειάς μου.
Είχατε πει κάποτε πως το χειρότερο πράγμα που έχετε πάθει στη ζωή σας είναι η φήμη. Ακόμη το πιστεύετε;
Ναι και δεν έχω άδικο. Υπάρχει, βέβαια, και η φήμη ως εργαλείο της δουλειάς σου, αλλά έτσι όπως αντιμετωπίζεται στον καιρό μας, με την υστερία της τηλεόρασης, δεν είναι φυσιολογικό πράγμα. Δεν αφήνει ούτε εσένα ούτε τους άλλους να επικοινωνήσετε σωστά. Κάποτε γινόσουν γνωστός για το κοινωνικό σου έργο. Τώρα θετικά διάσημους, αρνητικά διάσημους... η κοινωνία τους χωνεύει όλους. Εγώ έχω προσπαθήσει πολύ να προστατεύσω τον εαυτό μου από τη φήμη, όμως γνώρισα και αρνητική δημοσιότητα. Το `83 η θέση μου είχε δυναμώσει πολύ και αυτό ενόχλησε μερικούς ανθρώπους του χώρου, οι οποίοι μου επιτέθηκαν με όλα τα μέσα, αλλοιώνοντας το προφίλ, τις προθέσεις και το κίνητρό μου. Το ίδιο συνέβη και όταν άρχισα να ασχολούμαι με τα θέματα της Κύπρου, του πολιτισμού και γενικά κοινωνικά θέματα. Κάποιοι ενοχλήθηκαν και μου κόλλησαν ταμπέλες.
Τι θα θέλατε να ξέρει ο κόσμος για σας;
Ότι δεν έχω καμιά σχέση με την τρέχουσα έννοια του λαϊκού τραγουδιστή. Δεν είναι αρνητικό να είσαι λαϊκός τραγουδιστής, αλλά στην εποχή μας ο όρος συνοδεύεται από συγκεκριμένη εικόνα, συμπεριφορά και έργο. Συγκαταλέγω τον εαυτό μου στους ανθρώπους που έσπασαν γρήγορα τη φόρμα και κατάφεραν να φτιάξουν μια άλλη εικόνα λαϊκού τραγουδιστή στην Ελλάδα. Εγώ, από τη μια έλεγα λαϊκά τραγούδια και από την άλλη έκανα τα "Λιανοτράγουδα". Τραγουδούσα Κουγιουμτζή και μετά ρεμπέτικα. Αν με δεις σήμερα να τραγουδάω στην Ιερά Οδό και δεις και την τρέχουσα άποψη της νυχτερινής διασκέδασης, θα πεις ότι είμαι λαϊκός τραγουδιστής; Με ποια λογική;
Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που συνέβαλε περισσότερο στην επιτυχία σας;
Η μεγάλη μου προσπάθεια να μην κάνω αυτά που κάνουν οι άλλοι. Κράταγα στοιχεία απ’ όλους και ήθελα να τολμάω αυτό που δεν τολμούσε άλλος. Όχι από εγωισμό και ανάγκη προβολής, αλλά από αγάπη για το τραγούδι και μια αίσθηση ρίσκου. Ένας τραγουδιστής της εποχής μου έπρεπε να τραγουδάει στα κέντρα, να κάνει παρέες... Εγώ έζησα τελείως διαφορετικά. Στα 24 μου -όταν οι άλλοι ξεκινάνε- έκανα τις πρώτες μου επιλογές.
Αυτές οι επιλογές άφηναν απ’ έξω τα μεγάλα μαγαζιά. Γιατί, τι στερούνται;
Όλα τα έχουν. Στερούνται, όμως, αυτήν την αντίληψη που είχα εγώ για τη δουλειά και τη σχέση με τον κόσμο και που ήθελα να είναι άμεση και να μην περνάει από κυκλώματα και παραοικονομία. Ήθελα να ελέγχω τον εαυτό μου και να μην αφήνω άλλους να αλλοιώνουν την εικόνα μου.
Πώς εισπράττετε τη σχέση που έχετε με τον κόσμο;
Είναι μια σχέση σιγουριάς και μονιμότητας, που τη γεύομαι γιατί κάνω, ίσως, τη δουλειά μου όσο μπορώ καλύτερα, και εκείνοι το καταλαβαίνουν. Ξέρω ότι σ’ αυτή την αγάπη παίζει ρόλο το πρόσωπο, αλλά εγώ θα `θελα να πιστεύω ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της σχέσης οφείλεται στο τραγούδι.
Αυτή η απήχηση που έχετε σας δημιουργεί ευθύνες;
Μου προσθέτει ένα βάρος και είναι εις βάρος μου. Δε μ’ αφήνει να δω τα πράγματα λίγο πιο χαλαρά και, ζητώντας πάντα το καλύτερο, τους πιέζω όλους. Και οι συνεργάτες μου, όμως, κάθε φορά που ψάχνω τραγούδια, ετοιμάζονται να μου δώσουν τον καλύτερο πολιτικό τους στίχο. Έτσι χάνω τη δροσιά κάποιων καθημερινών τραγουδιών. Αυτή η έλλειψη χαλαρότητας μας κλέβει κάτι απ’ τη δροσιά μιας καραμέλας.
Προτιμάτε να δουλεύετε στο στούντιο ή να κάνετε συναυλίες;
Τον τελευταίο καιρό μου λείπει το στούντιο. Παλιότερα έμπαινα και καθόμουν όλη μέρα. Τελευταία, έχω κάποια απόσταση, την οποία πρέπει γρήγορα να ξεπεράσω και να ξαναμπώ. Στις συναυλίες, πάλι, ο κόσμος έχει κάτι μαγικό. Όταν θέλει να ακούσει και να τραγουδήσει ένα τραγούδι, τότε αυτό, όσο παλιό κι αν είναι, ξαναγεννιέται. Δεν είναι υπερβολή. Τέτοιες στιγμές εγώ δεν είμαι ένα τζουκ μποξ που του ρίχνεις κέρμα και παίζει. Και οι συναυλίες, κυρίως όταν γίνονται για κάποιον λόγο, είναι πολύ σημαντικές.
Τελευταία, έγινε πολύς ντόρος για μια συναυλία, αυτή του Ρουβά με τον Τούρκο τραγουδιστή στην Κύπρο. Μπορεί μια τέτοια συναυλία να βοηθήσει στο πρόβλημα;
Εγώ, εδώ και πολλά χρόνια, έχω μπει σ’ αυτή τη διαδικασία, επειδή πιστεύω πως το τραγούδι πάντα έπαιζε ρόλο στη ζωή των Ελλήνων, τους στήριζε και τους επηρέαζε. Έτσι, είμαι υπέρ των καλλιτεχνών που ασχολούνται με κοινωνικά θέματα. Υπάρχουν, βέβαια, και περιπτώσεις ανθρώπων που βλέπουν τέτοιες συμμετοχές ως μέσο προβολής. Όποιος, πάντως, ασχολείται με την υπόθεση της Κύπρου πρέπει να γνωρίζει τα πράγματα για να είναι θετικός, αλλιώς γελοιοποιείται. Και στην περίπτωση της εν λόγω συναυλίας νομίζω πως συμβαίνει το δεύτερο. Εδώ, όμως, είναι ύποπτος και ο ρόλος του ΟΗΕ : τόσα χρόνια παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς να κάνει κάτι και τώρα αποφασίζει επαναπροσέγγιση με αυτόν τον ελαφρότατο τρόπο. Από ποιους γίνεται η προσέγγιση και προς ποιους; Από τους Ελληνοκύπριους στους Τούρκους εποίκους; Γιατί οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι έχουν διωχθεί από το καθεστώς Ντενκτάς. Μήπως τα Ηνωμένα Έθνη δοκιμάζουν την υποχωρητικότητα των Ελλήνων για να επικυρώσουν τη διχοτόμηση; Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται συναυλία μνήμης και όχι λήθης. Και εμένα τέτοια εκδήλωση, με σπόνσορα τον ΟΗΕ, μου φαίνεται σαν αστείο, άγνοια, πρόκληση ή όλα μαζί.
Στοιχεία αστείου ή πρόκλησης βλέπετε και στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι; Υπάρχουν κατά τη γνώμη σας;
Πιστεύω πως το τραγούδι αξίζει καλύτερη τύχη από αυτήν που έχει σήμερα. Γίνονται και πολύ καλές δουλειές, αλλά μας έχει πάρει η μπάλα του "ό,τι κάτσει". Εγώ είμαι αισιόδοξος, αλλά επειδή έχω πρόσβαση στα μέσα θέλω να στέκομαι στα αρνητικά, γιατί αυτά χρειάζονται "δουλειά". Είναι προκλητικό αυτό που γίνεται στο τραγούδι, είναι σαν τον παρανοϊκό που πετάει πέτρες στην εθνική οδό. Το να πετάς μια πέτρα στην εθνική οδό είναι σαν να πετάς ένα κακό τραγούδι στη δισκογραφία. Τα αυτοκίνητα προσπερνάνε, αλλά αυτό δεν είναι δικαιολογία, γιατί μερικά θα πέσουν πάνω. Ξέρουν ότι είναι πέτρα αυτό που κάνουν, δεν είναι τραγούδι, και ο κόσμος είναι η εθνική οδός.
Πώς σκοπεύετε να συνεχίσετε από δω και πέρα;
Τον Ιούνιο θα παίξουμε στο Μέγαρο με το Σταύρο Κουγιουμτζή τα εκκλησιαστικά του τραγούδια και αυτό θα ηχογραφηθεί. Έχω πρόσκληση από τη συμφωνική ορχήστρα του
Μοντεβίδεο για να παίξουμε τάνγκος και από τη συμφωνική ορχήστρα του Τελ Αβίβ να παίξουμε διασκευασμένα ελληνικά τραγούδια. Τον άλλο μήνα μπαίνω στο στούντιο για τον δίσκο με τον Μπρέγκοβιτς και θα είμαι πάλι στην Ιερά Οδό.
|